Su pitzinnu piscende
de Anna Maria Sechi

 

Si bos capitat de bènnere a bisitare sa tzitade de Bruxelles, tzertamente sa curiosidade bos che giughede a bìdere sa Grand Place sa cale est una prenda, una perla de architètura chi nde balet sa mirada. Passende tra una carrela a s’àtera e tra una vitrina a un’àtera, ue si podent ammirare sas randas tipicas de su Belgio fata a fusu (tombolo)chi si podent compòrare pro “souvenirs”.

Sighende sa caminera de sos turistas, finides pro bos agatare in sa carrela de l’Etuve, in sa cale in d’unu biccu b’est s’istatua de brunzu de Manneken-Pis (su pizinnu piscende). Custu monumentu est in su coro de totu sos tzitadinos brusselleses, est su pizinnu prus connotu de sa capitale europea a su cale sunt atribuidas tantas letzendas in cantu a sas origine suas.

Pro nàrrere su bene mannu chi totu tenent pro isse, sotziedades, artigianos, dutores, avvocados e àteros, in omàggiu totu li regalant unu custumine chi los rapresentant in s’arte o in sa regione issoro. Custa idea est bènnida a nois sardos puru. A printzipiu de sos annos otanta, deo fiat sa segretaria de sa Federatzione des sos circulos sardos de su Belgio (in cussos annos giamada Lega,) su presidente fiat Giagu Obinu. In su cursu de una riunione de sa Lega, una dumiga de ierru cun nie e gelu, a nois puru est bènnida s’idea de rapresentare sa Sardigna e sos circolos sardos de Belgio donende a Manneken-Pis unu custumine sardu. Amus seberadu su costumine de Nùgoro considerende chi in cussos annos fiat sa provìntzia sarda chi contaiat su nùmeru prus mannu de emigrados in Belgio.

Sa tzitade de Nùgoro, onorada de custa initziativa at corrispostu a su cumbidu chi l’amus fatu. Pro s’occasione de s’inauguratzione de sa bestìmenta sarda amus rètzidu una bella delegatzione nugòresa cumpresu su sindigu. M’ammento, fiat una bella duminiga de su mese de triulas, sos sette circolos de su Belgio ant abbojadu ogni unu cun d’unu pulmann prenu de sotzios sardos de su circolo issoro. Pro sa tzirimònia de su donu, semus istados totus retzidos dae Monsieur Deman, su presidente de s’assotziu “Les amis de Manneken-Pis” in su bellu salone de su palatu de l’Hôtel de Ville, un’ispantu de s’architetura gotica de su XVs in piena Grand Place, inue amus ufitzializadu su donu, presentadu in d’una solfata de argento a Monsieur Deman, intantu chi s’atendente est andadu a bèstire s’istatùedda, tra unu elogiu e-i s’àteru de sos autorevoles presentes tra sos cales su sindigu de Nùgoro, e su poveru Ulisse Usai, s’assotziu culturale de Manneken-Pis, nos ant servidu unu brindisi pro brindare a sa bella atividade de amistade tra sardos e brussellesos. Poi totus in corteo dae s’Hôtel de Ville nos semus incaminados a sa carrela de s’Etuve pro iscobrire tra aclamatzione e tzocchidas de manos, su Pizinneddu piscende cun sa bestimenta in sardu. Cun sa bèrrita in conca nos est parfidu prus bellu che mai. Sas serada s’est cumprida in cumpantzia de unu grupu folk bènnidu pro s’occasione dae Sardigna chi nos at postu in movimentu cun sos ballitos issoro, isparghende allegria a totu sos turistas presentes in sa Grand Place. Cando fimis in su mezus divertire, a dolumannu, iscopiat unu temporale e amus dèpidu lassare sa piata a su curri curri e chircare rifugiu in aterue.

Manneken-Pis tenet unu museu ue sunt in mustra sas chentinaias de bestimentas suas , tenet puru unu atendente fissu pro lu bèstire. Custu custumine de Nugoro faghet parte de sas colletzione, tenet su numeru 339 –

Sas letzendas de Manneken-Pis sunt paritzas, custas, sunt duas de sas tantas:

Su salvadore de sa zitade:

Julianeke, (Giulianeddu) fit unu pitzinnu de sa zitade chi cun d’unu tzampillu nd’istudesit sa fiama de una micia alluta dae s’inimigu. Sos assediados pontzesint su pizinnu in salvu e chi boghesint s’inemigu fora. Dae dando un’istatuedda nde diat commemorare cust’atu.

Su fitzu agatadu,

in su cursu de divertimentos popolares unu segnore de sa borghesia fiat andadu a sa festa acumpantzadu dae s’unicu fizu chi teniat. Su pizinnu si perdesit in mesu a sa gente, su babbu chirchende.lu in totu sas carrelas de Bruxelles, l’agatesit a pustis de chimbe dies in su biccu de sa carrela de l’Etuve in sa positzione chi nos podimus imaginare. Cuntentu de l’àere agatadu, diat àere piatzadu un’istatua de MannekePis in cussu biccu.

Su fitzu de su Duca Jean III

Jean III, teniat sese fitzos, tres mortzesint essende minores e pro tantu Godfroid at fatu faeddare de isse. A s’incumintzu de XVs Bruxelles fit istratzada dae sos partigianos de Bloemardine e adetos de Jean Ruysbroek, duos misticos. Difensores de piagheres terrenos, sos adetos de Bloemardine una die isfilesint in corteo. Bidende.los, su printzipinu, manifestesit a modu sou e-i sos partigianos de Bloemardine lu giutesint in triunfu. Custu fetesit iscandalu. Tando su Duca Jean, ofresit a su clero de faghere pesare in cussu logu un’istatuedda de pedra pro immortalare su gestu irrispetosu de su fitzu.

In su XVIIIs sas letzendas teniant pagu fentomu, sunt aparfidas in su folklore nostru dae su XIXs chi las elaborat o las isvilupat a su minimu, issas traduint sas meravitzas de custu seculu pudibundu e borghesu in deinanti ae custa tracia de su passadu.

 

COSTANTINO LONGU FRANCESCHINO SATTA POESIAS SARDAS CONTOS POESIE IN LINGUA ITALIANA