Sa Veridade – Sa Fàula

Lughes e umbras

di Angelo Porcheddu (sa Fàula)
e Benito Saba (sa Veridade)

(Sa Fàula)
Moralistas famosos dichïaran
chi sa fàula est dannu a s'esisténtzia,
pro cussu in s'edade 'e s'innosséntzia
a non nde narrer mai nos imparan,
ca sas pessones chi fàulas naran
perden fid'e imbruttan sa cusséntzia;
ma naro chi non sun tott'imbroglionas,
ca fàulas bi nd'hat malas e bonas.

(Sa Veridade)
Fàulas de diversa calidade
non creo las insinzen in iscola,
c'a dognunu in sa vida noittola,
cand''irde est galu e ìnnida s'edade,
nos insinzan a narrer veridade
prite sa ghia giusta est issa sola
e s'in s'ànimu umanu giara lughet,
sa paghe in coro tota vida giughet.

(Sa Fàula)
Ma cando d'educare b'hat piseddos,
pro calicunu chi non ponet mente
t'inventas una fàula innozzente
pro lu fagher timire cun faeddos
e tzitas oscros mannos e nïeddos
chi si che furan su disubbidiente.
Fàula nada chentza fagher male
ma cun effettu 'onu a sa morale.

(Sa Veridade)
Ma ite b'at bisonzu 'e tantos giros
pro educare una criadura?
No est giustu a li pònnere s'aura
chi li procurat bàttimu e suspiros!
Bastan de su criadu sos ammiros
chi ubbidin segundu sa natura.
Solu sa veridade pone in mesa,
tene sa framma sua sempre atzesa!

(Sa Fàula)
Fàulas nd'hana nadu e nd'han iscrittu
a mizas chene causare dannos,
ca poetas e iscrittores mannos
cun su talentu nòbile e licchittu
nd'han cumpostu e ispaltu cun profittu
chintas de coloridos riccos pannos;
ca fàulas e fantasias varias
sun a s'umanidade nezzessarias.

(Sa Veridade)
Su giornalista chi at de iscrier
sas notìscias, at d'éssere seguru
de sos fattos chi narat e incuru
dêt ponner pro las poder isse affier
a su lettore, chentza fagher rier,
ca si fàulas b'at e a s'iscuru
isse dat novas falsas chene seru,
est giornalista 'e pagu cunsideru.

(Sa Fàula)
Da-e sempre sas fàulas bi sunu
diffusas in s'umanidade intrea.
Pens'a s'antigu eroe 'e s'Odissea
cantas nd'hat nadu a tempus opportunu,
cumbimchend''e giamaresi "Nïunu"
su ciclope ch'haiat mala idea.
Gai cun cussas fàulas Ulisse
hat salvadu cumpagnos e a isse.

(Sa Veridade)
Ma sighende 'e s'istòrïa sa riga,
ammentare a Penelope est dovere;
de Ulisse fidele fit muzere
chi d'onestade at lassadu istiga,
e ca de veridade fit amiga
annos meda isettadu at su mere
cun in mente s'idea sempre fissa
de non traigher mai sa prommissa.

(Sa Fàula)
Ma sas muzeres non sun tottu onestas
ne tott'han che Penelope sentidu,
ca medas han traittu su maridu!
S'in duda, issu abberit inchïestas,
issas s'offenden e pesan protestas
nende ch'est falsu su ch'hat intuidu;
e de dudas ispannan dogni umbraghe
salvende s'unïone ei sa paghe.

(Sa Veridade)
Su peccadu chi fattu an in costou
e chi frisciadu an intro a sa gianna
non l'iscantzellan: cussa est culpa manna,
mancari chi sa cara 'estan a nou,
ca si mirat dognuna in coro sou
sa veridade, b''idet sa cundanna
de su turmentu 'e s'ànima chi suddit,
prite che fogu atzesu in sinu 'uddit.

(Sa Fàula)
Sos ch'han brama 'e si ponner in risaltu
fàulas già nd'isparan d'ogni razza
màssimu cand'abberta est cudda cazza
de poder a sos votos dare assaltu,
detzisos de pigare prus in altu
de prommiter a tottu tenen s'azza;
e chie mezus fàulas impreat
su tìtulu 'e "onorevole" si leat.

(Sa Veridade)
Ma su chi a pigare bi resessit
a sas iscalas de Montecitoriu
poi chi at pedidu s'ajutoriu
cun prommissas e fàulas chi tessit,
cussu tìtulu ondradu non meressit
ca fattu gai no est meritoriu.
Dogni conchista chene veridade
no at méritu, istima e dignidade!

(Sa Fàula)
Eppuru si abbàïdas a susu
e miras sos chi sun in altos tronos,
no est chi de su mundu sun padronos
prite sa veridade hana diffusu,
ma de fàulas issos fattend'usu
a las contare sun 'istados bonos;
forsis fintzas crudeles sun 'istados...
ma oe meres sunu e... rispettados!.

(Sa Veridade)
A-i cussos non deves dare 'antos
si an tentu podere solu umanu,
ca est fràigu bìdrinu e metzanu,
fundadu subra vanos impïantos;
sebesta invetze sos poderes santos,
chintos totu 'e lugòre soberanu:
a lughe 'e Veridade si costruen
e pro s'eternidade non nde ruen.

(Sa Fàula)
Fattu de veridade chentza neu
fintza cussu mi paret chi non siat:
cando sas manos Cristos las giughiat
incadenadas che vile giudeu,
Santu Pedru de fàulas est reu,
nerzende ch'issu non lu connoschiat.
Ma ca salvadu s'est fàulas nende
duradu est tantos annos preighende.

(Sa Veridade)
Su prìntzipe 'e sa Cheja in cuss'istante,
bìnchidu da' s'umana debilesa,
at cummittidu un'attu de vilesa
essend''e fide ancora menguante,
ma poi diventadu est su zigante
de chie cussa fide l'at difesa;
e supportende pena e istragos tristos
at diffusu sa veridade 'e Cristos.

(Sa Fàula)
Mancari non si nerzan frecuentes,
de fàulas bi nd'hat bonas, insisto,
e de no l'ammentare non resisto,
e tue puru ti prego chi ammentes
sa ch'hat nadu pro salvare innozzentes,
dende sa vida, Salvo de Acquisto,
chi accusadu s'est chen'haer tortu
e d'eroe pro sa fàula est mortu.

(Sa Veridade)
De Acquisto che giòvanu de oro
amparare cheriat vida 'e tottu:
cand'isse at bidu 'e zente unu fïottu
chi fin pro 'occhire! l'at leada a coro
e pro sa veridade giara issoro
chi innotzentes fin at riconnottu
e pro los poder da' sa morte frangher
at detzisu isse solu 'e bi pïangher.

(Sa Fàula)
Fàula e veridade in sa morale
a contràrïu filu las agattas,
m'ambas sun che ispada a duas attas
bonas a fagher bene o fagher male,
lassende dulche o agru su signale
a segundu de s'ala chi las trattas,
prit'offenden a boltas o amparan
segundu... cando e... comente si naran.

(Sa Veridade)
Ma l'at istabilidu in s'Alta Corte
sa Divina Paterna Caridade
beneïghende sempre in amistade
chie 'e benner in mundu retzit sorte:
nàschida e vida eterna poi 'e morte
sunu manantïale veridade
e cun peruna fàula cantzellas
de s'Amore infinidu sas tabellas!

Ispadas a duas attas

Questa poesia ha conseguito il 1° Premio al V Concorso letterario "OTAVAS CURRENDE" a jobas (coppie) – BENETUTTI – 7 dicembre 2008